Powikłania
i ich profilaktyka

Po przeszczepieniu nerki Pacjenci mogą często doświadczać zakażeń układu moczowego, które z kolei mogą doprowadzić do groźnych powikłań.

Objawy zakażenia układu moczowego:

• Mętnienie i nieprzyjemny zapach moczu;
• Pieczenie przy oddawaniu moczu;
• Częste oddawanie moczu;
• Gorączka;
• Dreszcze;
• Ból w podbrzuszu;
• Bolesność w okolicy nerki przeszczepionej.

Profilaktyka zakażeń dróg moczowych:

• Picie dużej ilości płynów;
• Częste oddawanie moczu;
• Unikanie kąpieli w wannie;
• Profilaktyczne zażywanie małej dawki leku odkażającego drogi moczowe w godzinach wieczornych (jeśli zostało zalecone przez lekarza);
• Spożywanie żurawiny.

Zakażenia układu oddechowego są częstsze w okresie pierwszych miesięcy po przeszczepieniu nerki i wątroby. Jest to wynikiem intensywnego leczenia immunosupresyjnego.

Objawy zakażenia dróg oddechowych:

• Gorączka;
• Kaszel (z odpluwaniem plwocin);
• Duszność;
• Osłabienie.

Profilaktyka zakażenia układu oddechowego:

• Unikanie kontaktu z osobami gorączkującymi, przeziębionymi i kaszlącymi (w tym również dziećmi);
• Unikanie miejsc zatłoczonych, źle wietrzonych.

Po transplantacji nerki oraz wątroby może uaktywnić się wirus cytomegalii, który mógł być obecny w organizmie Pacjenta przed przeszczepem. W niektórych przypadkach do zakażenia wirusem cytomegalii może dojść już po przeszczepie. Badania wykonywane przed transplantacją, jak również po zabiegu, pozwalają ustalić czy u chorego występuje zakażenie wirusem CMV.

Objawy zakażenia wirusem cytomegalii:

• Gorączka;
• Złe samopoczucie;
• Ból mięśni;
• Ból brzucha.

Profilaktyka zakażenia wirusem cytomegalii:

• Stosowanie leków przeciwwirusowych w pierwszych miesiącach po transplantacji.

Ostre odrzucanie spowodowane jest nieregularnym przyjmowaniem (lub nawet całkowitym zaprzestaniem przyjmowania) leków immunosupresyjnych lub upośledzonym wchłanianiem tych leków z przewodu pokarmowego np. w przypadku wymiotów lub biegunki.

Objawy nieznaczne i niecharakterystyczne, takie jak: uczucie zmęczenia, stan podgorączkowy, niewielkie pobolewanie w okolicy przeszczepionej nerki.

Bardziej nasilone objawy, takie jak: silny ból lub uczucie rozpierania w okolicy przeszczepionego narządu, gorączka powyżej 38º C, zmniejszona objętość moczu często w połączeniu ze wzrostem masy ciała i obrzękami, wysokie ciśnienie tętnicze, uczucie duszności.

Proces przewlekłego odrzucania nerki, polega na stopniowym pogorszaniu się czynności przeszczepionego narządu, co prowadzi do całkowitego i nieodwracalnego upośledzenia działania tego organu. Przebiega powoli i zależy od czynników immunologicznych (np. zgodność antygenowa) jak i przebytych incydentów ostrego odrzucania, wieku dawcy, powikłań chirurgicznych (upośledzenie odpływu moczu), zakażeń wirusowych i bakteryjnych czy toksycznego działania leków. Może rozwijać się z innymi schorzeniami prowadzącymi do pogorszenia czynności przeszczepionej nerki, takimi jak wysokie ciśnienie tętnicze czy cukrzyca.

Profilaktyka

• Systematyczne stosowanie leków immunosupresyjnych;
• Systematyczne stosowanie innych leków, jeśli są zalecane (np. leki obniżające ciśnienie, leki przeciwcukrzycowe);
• Regularne wizyty kontrolne;
• Rzucenie nałogów (alkohol, papierosy, używki);
• Dbanie o jakość diety (brak nadwagi czy otyłości).

Objawy ostrego odrzucania wątroby:

• Uczucie rozpierania w nadbrzuszu na skutek powiększenia wątroby;
• Żółtaczka z towarzyszącym świądem skóry, ciemnym zabarwieniem moczu, osłabieniem, nudnościami oraz gorączką;
• Wodobrzusze.

Objawy przewlekłego odrzucania wątroby:

• Pogorszenie wyników badań oceniających czynność wątroby: wzrost aktywności enzymów wątrobowych, wzrost stężenia bilirubiny w surowicy, obniżenie stężenia albuminy;
• Osłabienie (czasami niewielkie);
• W bardziej zaawansowanych postaciach w przebiegu przewlekłego odrzucania przeszczepionej wątroby może wystąpić żółtaczka, świąd skóry, ciemne zabarwienie moczu, znaczne osłabienie, skaza krwotoczna, wodobrzusze, objawy splątania.

Profilaktyka:

• Systematyczne przyjmowanie leków immunosupresyjnych;
• Częste wykonywanie biopsji (w celu potwierdzenia przewlekłego odrzucania i ustalenia odpowiedniego leczenia).