Pytania
i odpowiedzi

Pacjent, który otrzymał od lekarza e-receptę musi pamiętać, że nie jest ona bezterminowa. Co do zasady, e-recepta ważna jest 30 dni, ale w niektórych przypadkach e-recepta może być też ważna 7 dni, 120 dni lub 365 dni. Ważność e-recepty zależy od leku, na który jest wystawiona.

• 30 dni: e-recepta w przypadku większości leków
• 7 dni: e-recepta na antybiotyk
• 120 dni: e-recepta na preparaty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla danego pacjenta

E-receptę można zrealizować po terminie jej ważności pod warunkiem, że lekarz zaznaczył na niej termin do kiedy należy lek wykupić. W przypadku braku takiego oznaczenia, receptę należy wykupić zgodnie z terminem jej realizacji. Pacjent ma możliwość jednorazowo zrobić zapas danego leku na 180 dni. W przypadku zwłaszcza e-recept o długim terminie realizacji, pacjent powinien zwracać uwagę na to, czy lekarz wypisał na niej odpowiednie dawkowanie.

ZUS/KRUS jak i wiele innych instytucji podjęły w ostatnim czasie szereg działań, aby ograniczyć kontakt z petentem. Wiele terminów zostało odwołanych z uwagi na ogłoszony stan epidemii. Instytucje publiczne zachęcają do kontaktu z nimi drogą online. Wiele formularzy i wniosków można pobrać ze strony internetowej danej instytucji, jak również sporo spraw można załatwić bez wychodzenia z domu. Dla przykładu, wniosek do ZUS można złożyć:

1. drogą elektroniczną przez PUE ZUS;
2. drogą elektroniczną przez PUE ZUS za pośrednictwem strony www.gov.pl;
3. za pośrednictwem poczty;
4. osobiście w placówce ZUS – do skrzynki bez kontaktu z pracownikiem.

Pracownik, który sam dobrowolnie zdecyduje się na izolację z uwagi na obawę przed zakażeniem, nie może liczyć na wynagrodzenie, ani świadczenie z ZUS-u. W takiej sytuacji powinien skorzystać z urlopu wypoczynkowego lub bezpłatnego albo pracować zdalnie (jeśli pracodawca dopuszcza taką możliwość).

W sytuacji, kiedy pracownik zostaje objęty decyzją inspektora sanitarnego o poddaniu się kwarantannie, to wówczas otrzymuje świadczenie z ubezpieczenia społecznego. Dzieje się tak również w sytuacji, gdy wystąpią u niego objawy choroby, na podstawie których uzyska zwolnienie lekarskie. Okres kwarantanny dla Covid-19 wynosi 10 dni, licząc od ostatniego dnia styczności. W przypadku osób, które wróciły z zagranicy, objęte są one obowiązkową kwarantanną (10 dni) bez konieczności uzyskania decyzji organu inspekcji sanitarnej. Takie osoby mają obowiązek poinformować o tym fakcie pracodawcę za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności (telefon, e-mail). W celu wypłaty wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego, należy złożyć do płatnika składek pisemne oświadczenie o odbyciu obowiązkowej kwarantanny w terminie trzech dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny

W ostatnim czasie kładzie się duży nacisk, aby korzystać z telemedycyny, do której zachęca Ministerstwo Zdrowia, NFZ czy Rzecznik Praw Pacjenta. Pacjent ma prawo do uzyskania zwolnienia lekarskiego po uprzednim skorzystaniu z teleporady. Podczas niej lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad stanowiący podstawę do ewentualnego wystawienia zwolnienia lekarskiego – jest to decyzja lekarza. Dotyczy to także takich sytuacji jak przedłużenie zwolnienia lekarskiego lub tzw. L4 na dziecko. Pacjent ma prawo do otrzymania zwolnienia w drodze teleporady medycznej. Ułatwienie stanowi również fakt, że pacjent nie dostarcza osobiście zwolnienia lekarskiego do pracodawcy, a dzieje się to za pomocą systemu informatycznego, z którego korzysta lekarz.

Z przyczyn związanych z przeciwdziałaniem Covid-19 orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, wydane na czas określony (na podstawie ustawy o rehabilitacji), którego ważność upłynęła w terminie do 90 dni przed dniem wejścia w życie ustawy o przeciwdziałaniu Covid-19 (Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacjami kryzysowych) zachowuje ważność do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, jednak nie dłużej niż do wydania nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – UWAGA: dzieje się tak tylko pod warunkiem złożenia w tym terminie kolejnego wniosku o wydanie orzeczenia,. Obecnie lekarze mogą wydawać orzeczenia o niepełnosprawności bez bezpośredniego badania, na podstawie dołączonej do wniosku dokumentacji. Oznacza to, że jeśli lekarz uzna, że dołączona do wniosku dokumentacja medyczna jest wystarczająca, to będzie mógł sporządzić ocenę stanu zdrowia osoby orzekanej bez bezpośredniego badania.

Teleporada medyczna to klasyczna porada lekarza odbywająca się w czasie rzeczywistym, w czasie której pacjent i lekarz znajdują się w dwóch różnych miejscach (np. w domu lub w dowolnym miejscu na ziemi w którym Pacjent ma zasięg). Z kolei lekarz ma obowiązek zadbać o bezpieczne miejsce, z którego udziela teleporady, tak aby zapewnić pacjentowi poufność porady. Pacjent z lekarzem kontaktuje się za pomocą dostępnych środków komunikacji elektronicznej, np. telefon, komputer (Skype, Zoom i inne dostępne aplikacje). Teleporady nie są anonimowe, należy podać swoje dane osobowe, ale też inne niezbędne informacje na temat zdrowia, o które zapyta lekarz w trakcie telewywiadu medycznego. Lekarz w trakcie teleporady może wystawić e-receptę, skierowanie, zwolnienie (L4) lub zalecenia. Korzystanie z teleporad nie dotyczy tylko koronawirusa, ale każdej innej choroby czy dolegliwości zdrowotnej, z którą pacjent może się zwrócić do swojej przychodni czy szpitala.

W trakcie teleporady lekarz tworzy dokumentację medyczną pacjenta. Pacjent może przesyłać dokumentację medyczną lekarzowi drogą elektroniczną (np. poprzez pocztę e-mail czy zdjęcie w formie MMS) – na lekarzu spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzanych przez niego danych osobowych i informacji chronionych. Zasady udzielania teleporad medycznych powinny być uregulowane w wewnętrznych procedurach szpitala/przychodni/gabinetu np. w formie regulaminu.

Warto pamiętać, że nie udziela się teleporad medycznych poprzez social media (Facebook, Instagram i inne). Jeśli w trakcie teleporady lekarz nie jest stanie dostatecznie ocenić stanu zdrowia pacjenta na odległość, to wówczas może zaprosić pacjenta do osobistego stawienia się w gabinecie lekarskim. Korzystanie z teleporad nie wyklucza możliwości bezpośrednich porad w gabinecie lekarskim (przychodni/szpitalu). Na teleporadę można się również umówić z lekarzem każdej specjalizacji, ale także z pielęgniarką, położną, psychologiem czy koordynatorem transplantacyjnym. Teleporady w ramach NFZ są bezpłatne – inne mogą być płatne.

Pacjent, który korzysta z teleporady medycznej objęty jest ochroną prawną. Pacjent ma prawo do:

• Tajemnicy informacji: w szczególności wszelkie informacje, które pacjent przekazuje lekarzowi lub innemu pracownikowi medycznemu objęte są tajemnicą lekarską (zawodową). Oznacza to, że osoby nieuprawnione nie mają do ich dostępu.
• Aktualnej wiedzy medycznej: pacjent ma prawo do teleporady medycznej, która odpowiada wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej, a to oznacza, że lekarz musi postępować zgodnie z najlepszą sztuką medyczną. W trakcie teleporady pacjent ma prawo, do otrzymania informacji medycznej dotyczącej: stanu zdrowia, rozpoznania, proponowanych oraz możliwych metod diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstw ich zastosowania albo zaniechania, wyników leczenia oraz rokowania w zakresie, w jakim informacja ta może zostać udzielona na podstawie teleporady czy dostępnej dokumentacji medycznej (przesłanej przez pacjenta lub tej, którą posiada lekarz).
• Wglądu do dokumentacji medycznej i informacji o stanie zdrowia: w trakcie teleporady pacjent ma prawo upoważnić każdą osobę (co do zasady jedną osobę ale nie musi to być członek rodziny) jako uprawnioną w dostępie do informacji o jego stanie zdrowia i dostępie do dokumentacji medycznej. Mogą to być dwie różne osoby, bo są to dwa odrębne upoważnienia. W trakcie teleporady pacjent ma prawo również odwołać wcześniej udzielone upoważnienia, jeśli takowe złożył np. pisemnie w przychodni lub w szpitalu.
• Ochrony danych osobowych: wszelkie dane osobowe, które pacjent podaje w trakcie teleporady celem weryfikacji jego tożsamości (imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia, adres zamieszkania, dane kontaktowe – telefon, email) są objęte ochroną prawną i na lekarzu oraz placówce medycznej spoczywa obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych.
• Zgłaszania działań niepożądanych: w trakcie teleporady medycznej pacjent może zgłosić lekarzowi działanie niepożądane danego produktu leczniczego.